Konstytucja biznesu – nowe prawo przedsiębiorców

[EDIT 30.03.2018: Najnowsze informacje dot. pakietu ustaw: 6. marca 2018 Sejm uchwalił Ustawy po przyjęciu poprawek Senatu. 7. marca 2018 Ustawy zostały przekazane do podpisu Prezydenta, a ten podpisał je 22. marca 2018, a 30. marca 2018 ustawy zostały ogłoszone]

Co to oznacza? na dzień dzisiejszy Ustawy jeszcze nie obowiązują. Zgodnie z nowymi zapisami Ustawy wejdą w życie w terminie 30 dni od dnia ich ogłoszenia (czyli opublikowania w Dzienniku Ustaw) – czekamy do 30. kwietnia 2018 🙂 ]

Prowadzenie działalności gospodarczej, dla jednych łatwe, dla innych wiążące się z niezliczoną ilością barier administracyjnych. Każda inicjatywa, która będzie sprzyjała tworzeniu dobrej jakości relacji między przedsiębiorcami a administracją publiczną, jest oczekiwana przez właścicieli biznesu. Czy tzw. Konstytucja biznesu przyniesie oczekiwane korzyści, zobaczymy w praktyce. Zobaczmy dziś czym jest to szumnie powtarzane hasło “Konstytucja biznesu”.

Konstytucja biznesu – co to takiego?

Konstytucja biznesu to pakiet pięciu ustaw:

  • Ustawa Prawo Przedsiębiorców
  • Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców
  • Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy
  • Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
  • przepisy wprowadzające ustawę Prawo Przedsiębiorców oraz inne ustawy z pakietu Konstytucji biznesu.

Ustawy te zostały zatwierdzone przez Parlament pierwotnie 26 stycznia 2018 r., natomiast w związku z pojawieniem się poprawek Senatu ostatecznie ustawy uchwalone zostały 6. marca 2018, 7. marca przekazane zostały do podpisu Prezydenta, ten natomiast podpisał je dopiero 22. marca 2018, Przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustaw w Dzienniku Ustaw. Pierwotnie planowano, by Konstytucja biznesu weszła w życie 1. marca 2018 roku, niestety proces legislacyjny wciąż się wydłużał. 

Za najważniejszą ustawę z pakietu Konstytucji biznesu uznaje się Prawo Przedsiębiorców.

Prawo Przedsiębiorców

Prawo Przedsiębiorców to ustawa, która zastąpi dotychczasową ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2017, poz. 2168 z późn. zm.). Głównym celem Prawa Przedsiębiorców jest wprowadzenie katalogu zasad kształtujących relacje przedsiębiorców z państwem:

  • Zasada co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone;
  • Zasada pewności prawa;
  • Zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy (oznacza to, że wszelkie wątpliwości pojawiające się w postępowaniach przed organami państwa należy rozstrzygać na korzyść przedsiębiorcy);
  • Zasada proporcjonalności (czyli podejmowanie przez urzędników jedynie takich działań, które są niezbędne do osiągnięcia danego celu).

Należy w tym miejscu podkreślić, iż większość ww. zasad wynikała z dotychczas obowiązujących przepisów prawnych, chociażby z Konstytucji RP czy orzecznictwa. Zebranie ich i zbiorcze przedstawienie w nowym Prawie Przedsiębiorców i pozostałych ustawach Konstytucji biznesu, wydaje się mieć charakter wzmocnienia dotychczas funkcjonującego prawa.

Ale przejdźmy do konkretów. Wspomniałam już, że Prawo Przedsiębiorców zastępuje dotychczasowy podstawowy akt prawa gospodarczego, czyli ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, co oznacza, że wiele dotychczasowych przepisów znalazło się również w nowym prawie. Natomiast, na uwagę zasługują nowe regulacje, których dotychczas nie było. Oprócz ww. zasad, którym poświęcono pierwsze zapisy Prawa Przedsiębiorców, nowym rozwiązaniem są m.in.: zwolnienie ze składek ZUS dla początkujących przedsiębiorców, możliwość prowadzenia działalności nieewidencjonowanej, możliwość zawieszenia działalności na czas nieokreślony, czy dążenie do likwidacji nr REGON.

Zwolnienie ze składek zus dla początkujących przedsiębiorców

Zwolnienie ze składek ZUS dla początkujących przedsiębiorców to tzw. “ulga na start” przeznaczona dla nowych przedsiębiorców przez okres pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności. Ulga ta dotyczy przedsiębiorców, którzy spełniają łącznie poniższe warunki:

  • ulga tylko dla osób fizycznych;
  • przedsiębiorca podejmuje działalność po raz pierwszy lub przedsiębiorca ponownie podejmuje działalność po upływie 60 miesięcy od dnia jej zawieszenia lub zakończenia;
  • założona działalność nie jest związana ze świadczeniem pracy dla dotychczasowego pracodawcy.

Zwolnienie ze składek ZUS w pierwszych miesiącach działalności jest z jednej strony dużą ulgą dla początkujących przedsiębiorców. Szczególnie, że pierwsze miesiące działalności nie charakteryzują się wysokimi przychodami, a koszty działalności na początku są znaczące. Brak konieczności opłacania przez pierwsze 6 miesięcy składek, pozwala przedsiębiorcy przeznaczyć kwoty składek na rozruszanie biznesu, dotarcie do klientów, stworzenie marki itp. W tym miejscu trzeba podkreślić również wady tego rozwiązania: brak opłacania składek ZUS powoduje, że przedsiębiorca w tym okresie nie podlega ubezpieczeniom społecznym, czyli nie może korzystać ze świadczeń systemu ubezpieczeń społecznych. Dla przykładu, w sytuacji gdy przedsiębiorca ulegnie wypadkowi w pracy, to nie uzyska świadczenia, które uzyskałby gdyby podlegał ubezpieczeniom.

W tym miejscu należy podkreślić, że okres 6 miesięcy zwolnienia z opłacania składek ZUS jest dobrowolny. Czyli przedsiębiorca może z tej ulgi skorzystać, ale nie musi. Z ulgi tej można korzystać do 6 miesięcy, co oznacza, że w każdej chwili można z niej zrezygnować.

Co istotne, to przedsiębiorcy po skorzystaniu z ulgi na start w dalszym ciagu mogą korzystać z dotychczasowego przywileju dla nowych przedsiębiorców czyli z opłacania obniżonych składek ZUS przez kolejne 24 miesiące (tzw. mały ZUS). Mały ZUS oznacza, że podstawa obliczania składek ZUS wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jak to w praktyce może wyglądać?



Przedsiębiorca korzysta przez pierwsze 6 miesięcy z ulgi na start (czyli nie opłaca składek ZUS). Po 6 miesiącach może jeszcze przez kolejne 24 miesiące opłacać obniżone składki ZUS.



działalność niestanowiąca działalności gospodarczej

Prawo Przedsiębiorców wprowadza możliwość prowadzenia drobnej działalności, której nie trzeba rejestrować. Jest to tzw. działalność nieewidencjonowana. Jest to rozwiązanie dobrowolne, jego wybór należy do przedsiębiorcy.

Na czym polega drobna działalność nieewidencjonowana? Jest to działalność, która nie podlega rejestracji i powinna spłeniać łącznie poniższe warunki:

  • działalność jest wykonywana przez osoby fizyczne;
  • przychód z tej drobnej działalności nie może przekraczać w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2018 minimalne wynagrodzenie wynosi 2.100 PLN brutto, czyli w 2018 roku drobna działalność nie może przynosić przychodów wyższych niż 1.050 PLN);
  • osoba mogąca prowadzić działalność nieewidencjonowaną w okresie ostatnich 60 miesięcy nie może prowadzić działalności gospodarczej. Wyjątek od tej reguły: przepisy o działalności nieewidencjonowanej stosuje się również do działalności prowadzonej przez osoby, które w okresie 1 roku przed dniem wejścia w życie ustawy Prawo Przedsiębiorców nie były wpisane do CEIDG lub zostały wykreślone z CEIDG więcej niż 1 rok przed wejściem w życie ustawy – nawet gdy w okresie 60 miesięcy wykonywały działalność gospodarczą.

Za drobną działalność można uznać np. udzielanie korepetycji, drobną sprzedaż np. własnoręcznie robionych produktów, drobne usługi chałupnicze itp. oczywiście przy konieczności spełnienia powyższych warunków. Jeżeli przychody z drobnej działalności w danym miesiącu przekroczą wskazany limit 50% minimalnego wynagrodzenia, to trzeba tą działalność zarejestrować.

Pamiętaj, że od przychodów z działalności nieewidencjonowanej trzeba płacić podatek! Znowelizowana ustawa o podatku dochodowym dla osób fizycznych wprowadza nowy termin “przychody z działalności nieewidencjonowanej”, które stanowią przychody z innych źródeł. Co to oznacza? Oznacza to, że w rocznym sprawozdaniu – deklaracji PIT 36 – musisz wykazać przychód uzyskany z takiej nieewidencjonowanej działalności w pozycji “inne źródła niewymienione w wierszach od 1 do 8 …)”.

Czy musisz opłacać VAT prowadząc działalność nieewidencjonowaną? Nie 🙂 W ustawie o VAT określono, że działalność nieewidencjonowana jest zwolniona z opodatkowania VAT, ale…., No właśnie jest jedno ale: osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną musi prowadzić uproszczoną, dzienną ewidencję sprzedaży.

Zawieszenie działalności na czas nieokreślony

Kolejnym nowym rozwiązaniem, jest możliwość zawieszenia działalności przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) na czas nieokreślony lub określony (nie krótszy niż 30 dni). Dotychczas przedsiębiorcy mogli zawiesić działalność maksymalnie na 24 miesiące. Natomiast, przedsiębiorcy wpisani w KRS mogą zawiesić działalność jedynie na czas określony od 30 dni do 24 miesięcy.

Jeżeli zawiesimy działalność na czas określony, to upływie tego czasu działalność automatycznie zostanie wznowiona.

Ponadto, z zawieszenia działalności może skorzystać również przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników, ale tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy pracownicy przebywają na urlopie macierzyńskim, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim zwolnieniu.

Zagadnienia zawieszenia działalności na nowych zasadach opisane zostały również w nowej ustawie o Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności Gospodarczej.

Pozostałe ustawy wchodzące w skład Konstytucji biznesu podsumuję w kilku zdaniach.

Ich podstawowym celem jest przede wszystkim ochrona interesów przedsiębiorców, stąd stworzenie nowej instytucji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Rzecznik odpowiedzialny ma być również za podejmowanie działań mających na celu pośredniczenie w relacjach przedsiębiorca – państwo.

Natomiast, w ustawie o Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności Gospodarczej wprowadzono zapisy mające na celu usprawnienie obsługi przedsiębiorców, m.in. poprzez uproszczenie zgłaszania zmian w CEIDG (np. wprowadzając do rejestru zmiany, przedsiębiorca nie będzie musiał wypełniać wszystkich danych, wystarczy, że wpisze dane ewidencyjne oraz te dane, które uległy zmianie, pozostałe dane system pobierze automatycznie z rejestru). Ustawa wprowadza również możliwość wymieniania się danymi między różnymi instytucjami państwowymi. Nowe rozwiązania wprowadzają również możliwość wykorzystania tzw. szybkiego kontaktu, przy użyciu komunikacji elektronicznej czy telefonicznej.

Nowa ustawa dotycząca przedsiębiorców zagraniczych, ma za zadanie uregulowanie zasad uczestniczenia przedsiębiorców zagraniczych w obrocie gospodarczym na terenie Polski. Zapisy tej ustawy nie wprowadzają rewolucyjnych zmian, jedynie systematyzują przepisy w tym zakresie w jednym akcie prawnym.

Ku końcowi 🙂

Czy nowe prawo dotyczące przedsiębiorców przyniesie oczekiwane korzyści? Zobaczymy w przyszłości. Na bieżąco będę analizować, jak wprowadzone zmiany wpływają na prowadzenie działalności, czy rzeczywiście będą upraszczały relacje miedzy przedsiębiorcą a instytucjami państwowymi.

Napiszcie w komentarzu jakie macie swoje przemyślenia dotyczące nowych przepisów? Czy obawiacie się nowych zmian? Z których nowych przepisów skorzystacie? Jestem ciekawa Waszych opinii 🙂

20 komentarzy

  1. Dziękuję za przydatny wpis, śledzę temat od dłuższego czasu, a i tak dowiedziałam się nowych rzeczy. Mam jeszcze pytania o działalność nieewidencjonowaną:
    1. Jak się ma taka działalność do bycia bezrobotnym?
    2. Jak dokładnie wygląda sprawa płacenia podatków – ich wysokość, sposób rozliczania się ze skarbówką itp. Teraz pracuję na umowę-zlecenie i zleceniodawca opłaca podatki i potrąca mi je z pensji. Prowadząc działalność nieewidencjonowaną pewnie musiałabym robić to sama, dobrze myślę?
    3. Czy jest gdzieś sprecyzowane jak ma wyglądać ta uproszczona ewidencja sprzedaży?

    Magda
    1. Dziękuję za pytania, bo rzeczywiście nowe przepisy z jednej strony dają przywileje, a z drugiej nakładają obowiązki 🙂 żeby nie było tak łatwo 🙂
      1. Na pierwsze pytanie na chwilę obecną nie jestem w stanie na 100% odpowiedzieć, bo z jednej strony działalność nieewidencjonowana nie jest definiowana jako działalność gospodarcza, ale z drugiej strony jest to generowanie dochodu (ewentualnie przez osobę bezrobotną). Jak znajdę godną polecenia interpretację to dam znać.
      2. Co do opodatkowania, to zgodnie z nowymi przepisami – przychody z działalności nieewidencjonowanej będą traktowane jako z innych źródeł. A przychody te rozlicza się w PIT-36. Czyli rozliczając się za dany rok podatkowy, należy wpisać w PIT-36 w rubryce D.1. wiersz 9 “inne źródła niewymienione od 1 do 8” kwotę osiągniętych przychodów z działalności nieewidencjonowanej. Jeżeli uzyskasz przychody z umowy zlecenia (lub np. z umowy o pracę) to do tego PIT-36 przepisujesz również wartości z PIT-11, które dostaniesz od pracodawcy (czyli przychód, koszty uzyskania przychodu, pobraną zaliczkę na podatek, składki ZUS i zdrowotne) – tak jak pewnie robiłaś dotychczas. Oznacza to, że z działalności nieewidencjonowanej nie będziesz miesięcznie opłacać zaliczek na podatek dochodowy, tylko całość rozliczysz w zeznaniu rocznym i wtedy wyjdzie Ci ile podatku masz do zapłaty – chyba, że jeszcze w międzyczasie w przepisach coś się zmieni 🙂
      3. Uproszczona ewidencja sprzedaży przyjmuje postać tabeli, w której należy w pierwszej kolejności w nagłówku napisać Twoje dane i czego ewidencja dotyczy (np. ewidencja sprzedaży za marzec 2018) a w samej tabeli umieszczasz dokonane transakcje sprzedaży, czyli:
      – data sprzedaży;
      – kwota sprzedaży i
      – wartość sprzedaży narastająco (czyli będzie sumować wartość sprzedaży od danego okresu)
      – suma 🙂
      podaję link gdzie możesz zobaczyć przykładową ewidencję sprzedaży:http://www.czasopismaksiegowych.gofin.pl/11,4146,194666,prowadzenie-uproszczonej-ewidencji-sprzedazy.html
      Mam nadzieję, że pomogłam 🙂

      Karolina Beyer
      1. Dodam jeszcze, że te przychody opodatkowane są podatkiem na zasadach ogólnych, czyli 18% – chyba, że wraz z pozostałymi przychodami z umowy zlecenie przekroczą kwotę 85.528 PLN, to nadwyżka będzie opodatkowana podatkiem 32%.

        Karolina Beyer
  2. Byłam zmuszona założyć działalność w listopadzie, ze względu na otrzymaną dotację i żałowałam, że nie będę mogła zrobić tego w styczniu i skorzystać z ulgi dla początkujących przedsiębiorców, bo pierwsze głosy były takie, że wejdzie już od początku 2018.. Dobrze jednak, że się tak stało, bo byłabym w takim razie 2 miesiące “w plecy” , a jak już poszło to poszło 😉

    1. czyli nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło 🙂 dziś to 2 miesiące w plecy, a kto wie ile jeszcze to zajmie 🙁

      Karolina Beyer
  3. Kiedy rozpoczynały się rozmowy o nowych przepisach planowałam z nich skorzystać, perspektywa była kusząca, a termin nie taki odległy. Niestety nie doczekałam się ustawy a firmę założyłam z początkiem roku, chociaż przez chwilę zastanawiałam się czy nie zaczekać do marca, dziś pewnie zastanawiałabym się czy czekać dalej.
    Będę na bieżąco śledziła Twoje wpisy, bo mimo wszystko jestem ciekawa tych zmian i efektów, jakie przyniosą. Dziękuję Ci za takie obszerne opisanie sprawy i to w przystępny dla mnie sposób 🙂
    Pozdrawiam

    1. Dziękuję za miłe słowa 🙂 Jak tylko coś będzie wiadomo, to niezwłocznie dam znać 🙂
      Ostatnio rozmawiając z kilkoma osobami, mieli ten sam dylemat, czekać, czy zakładać firmę. Zdecydowali się rozpocząć działalność i teraz nie żałują, bo to oczekiwanie może jeszcze potrwać, a biznes już się kręci. Fakt, że kilka preferencji takie osoby ominie, ale uważam, że lepsze jest działanie niż takie oczekiwanie w letargu 🙁
      Najśmieszniejsze jest to, że same ustawy konstytucji biznesu zostały już uchwalone w Sejmie 26 stycznia 2018. Jakoś z innymi ustawami ustawodawca nie ma problemu, żeby je nawet w nocnym trybie zakończyć….. a tu niestety mają czas…..

      Karolina Beyer
  4. Cześć,
    Czy dobrze rozumiem, po 22 kwietnia ustawa wejdzie w życie i będę mogła sprzedawać drobne rzeczy w internecie bez zakładania firmy, a po prostu wpisując przychód do pit?
    I jeśli jestem zatrudniona na umowę o pracę to nie ma to znaczenia, bo limit 1050 zł dotyczy tych przychodu z dodatkowych źródeł, np z wyżej wymienionej sprzedaży, a nie łącznych przychodów?
    Pozdrawiam,
    Kasia

    1. Ustawa wejdzie w życie 30 dni od jej ogłoszenia, a została ogłoszona 30 marca 2018, czyli wejdzie w życie 30 kwietnia 🙂
      Zgodnie z zapisami ustawy limit przychodu (czyli połowa najniższej krajowej, tj. dziś 1050) dotyczy działalności, którą można prowadzić bez rejestracji i nie łączy się z innymi dochodami, np. ze stosunku pracy 🙂
      A podatek od tego dochodu z działalności nierejestrowanej zapłacisz w rozliczeniu rocznym PIT.
      Tak jest na dzisiaj, ale będę śledzić czy coś w międzyczasie się nie zmieni.
      Pozdrawiam

      Karolina Beyer
  5. Witam,
    Mam taką sytuację. Pracuję na pełnym etacie i chciałbym sobie dorobić prowadząc działalność nieewidencjonowaną – pamiętając o progu 50%.
    1. Czy mogę wystawić fakturę za usługę (np. montaż kamer)?
    2. Co wpisać w pozycji VAT – 0%, zw?
    3. Czy firma dla której wykonam usługę będzie mogła taką FV wliczyć w koszty?

    Krzysztof
    1. Generalnie i tak prowadząc działalność niezarejestrowaną musisz klientom wystawić rachunek (jako dowód zakupu). Nie widzę przeszkód wystawienia FV tak jak piszesz. W każdym razie, aby firma mogła wliczyć sobie w koszty wydatek za Twoje usługi, to musi od ciebie otrzymać dokument potwierdzający zaistnienie wydatku. Dokument ten musi spełniać wymogi dowodów księgowych. Zarówno rachunek jak i faktura spełniają te wymogi.Dokument taki musi zawierać nr np. 1/04.2018, datę wystawienia, nazwę lub imię i nazwisko sprzedawcy i nabywcy; rodzaj wykonanej usługi oraz kwotę. Możesz skonstruować taki dokument samodzielnie, lub korzystając ze wzorów rachunków uproszczonych dostępnych w internecie, lub możesz zakupić tzw. książeczkę z rachunkami, ale tą będziesz musiał wypełniać ręcznie.

      Karolina Beyer
  6. Bardzo ucieszyła mnie ta nowa ustawa. Jestem studentem i chciałbym udzielać korepetycji z matematyki w ramach działalności nierejestrowanej (niestanowiącej DG), jako forma dorobienia,

    I tutaj mam dwa pytania.
    1. Nie będę wpłacał na ZUS. Obecnie, jako osoba ucząca się i o wieku do 26. roku życia, ubezpieczam się zdrowotnie przy rodzicach. Czy udzielanie korepretycji bez płacenia ZUSu przeszkadza w jakiś sposób?

    2. Dorywczo wykonuję małe projekty informatyczne na podstawie umów o dzieło. Czy nadal będę mógł zarobić do 1050zł z tytułu udzielania korepetycji, czy w miesiacu, w którym będę miał umowę o dzieło np. za 1000zł, to będzie musiało być wykonane w ramach działalności nierejestrowanej?

    Być może niedługo będę pracował (na umowie zlecenie lub o pracę) w branży IT. Czy w tym przypadku jest jakiś problem?

    Piotr
    1. Zgadzam się, że działalność niezarejestrowana to dobra forma dorobienia, szczególnie dla drobnych działalności jak np. korepetycje. Odnosząc się do Pana pytań, to:
      1. przy działalności niezarejestrowanej nie ma obowiązku opłacania składek ZUS. W związku z czym, Pan jako student jest i tak ubezpieczony ubezpieczeniem zdrowotnym. Proszę tylko pamiętać, że w sytuacji gdy skończą się Pana uprawnienia po 26-roku życia i jeżeli nie będzie Pan miał innych form zatrudnienia, w ramach których będzie opłacany ZUS, a jedynie dzialalność niezarejestrowaną, to trzeba będzie pomyśleć o dobrowolnym opłacaniu składek, aby mieć ubezpieczenie zdrowotne i możliwość korzystania z państwowej służby zdrowia.
      2. Obecnie ustawa nie wskazuje, aby łączyć zarobki z innych źródeł. W związku z czym, przychody z tytułu umowy zlecenie/dzieło czy o pracę nie stanowią przychodów z tytułu działalności i nie wliczają się do limitu 50% najniższego wynagrodzenia 🙂 w związku z powyższym nie ma problemu, aby pracował Pan w branży IT i dorabiał sobie udzielając korepetycji w ramach działalności niezarejestrowanej 🙂
      Pozdrawiam

      Karolina Beyer

Możliwość komentowania została wyłączona.